Polityka fiskalna

Polityka fiskalna (podatkowa) dotyczy wpływów i wydatków z budżetu państwa (budżet). Ekspansywna polityka fiskalna polega na zwiększaniu wydatków budżetowych lub zmniejszaniu podatków. Jej celem jest zwiększanie zagregowanego popytu. Zdaniem keynesistów prowadzi to do zwiększenia produkcji i zatrudnienia (nakręcanie koniunktury). Monetaryści twierdzą, iż jest to skuteczne tylko w krótkim okresie, natomiast w długim okresie produkcja i zatrudnienie z powrotem zmniejszą się do poziomu naturalnego, wzrośnie zaś inflacja. Przedstawiciele nowej klasycznej makroekonomii uważają, że ekspansywna polityka fiskalna w ogóle nie prowadzi do zwiększenia zagregowanego popytu, gdyż jeżeli rosną wydatki państwa, to spadają wydatki prywatne. Tym samym jest ona bezcelowa. Restrykcyjna polityka fiskalna polega na zwiększaniu podatków lub zmniejszaniu wydatków państwa. W teorii ten rodzaj polityki zalecają tylko przedstawiciele ekonomii podaży, w celu zmniejszenia stóp procentowych i zwiększenia inwestycji prywatnych. Ponieważ polityka ta prowadzi w krótkim okresie do zmniejszenia produkcji i zwiększenia bezrobocia, niezwykle rzadko jest ona prowadzona dobrowolnie. Politycy decydują się na nią w ostateczności, gdy wymusza ją konieczność zredukowania deficytu budżetowego i deficytu bilansu płatniczego.